Nużeniec – Demodekoza, nazywana nużycą to przewlekła, zapalna choroba skóry powodowana przez nużeńca ludzkiego lub krótkiego. Roztocza (demodex) bytują w gruczołach łojowych i torebkach włosowych, składając w nich jaja. Cykl rozwojowy pasożyta trwa do około 4 tygodni. Największą aktywność nużeniec, wykazuje w środowisku wilgotnym (do 20 stopni Celsujsza), ale nie gorącym i suchym. Dlatego podczas bezpośredniej ekspozycji na słońce, demodex ginie. Objawy choroby są różne i zależne od stadium rozwoju choroby. Leczenie wymaga działania kompleksowego.
Przebieg rozwoju nużycy | ||
---|---|---|
Wstępna faza choroby | Zaawansowane stadium nużycy | Leczenie nużeńca |
Zmiany umiejscowione na twarzy (czoło, broda, nos), karku, plecach, klatce piersiowej, dekolcie, stopach, dłoniach, w okolicach intymnych. |
|
|
Jednym z najważniejszych kroków zmierzenia się z nużeńcem jest profilaktyka, szczególnie u osób, które już raz przeszły zachorowanie pajęczakiem. Ma to na celu ochronę przed nawrotem zakażenia. Istotne jest utrzymanie właściwej higieny osobistej, jak i unikanie sytuacji korzystania ze wspólnych rzeczy, tj. ręczniki, szlafroki, nieprana pościel, szczotka do włosów. Należy także unikać korzystania ze wspólnych kosmetyków do makijażu. Szczególnie narażone na zakażenie są osoby ze słabszą odpornością – mówi Justyna Masal-Ochotny, kosmetolog w Clinica Cosmetologica.
Nużeniec (demodex) to pasożyt z grupy roztoczy powodujący przewlekłą i powszechną chorobę nużycę. Pajęczak żyje na skórze człowieka, żywiąc się wytwarzanym sebum, nabłonkiem i limfą. Nużeniec ma obły i wydłużony kształt, który umożliwia mu swobodne przemieszczanie się pomiędzy mieszkami włosowymi. Specjaliści wyróżniają, aż ponad 100 gatunków pajęczaka. Nużeniec do żerowania wybiera miejsca najbardziej bogate w gruczoły łojowe – nos, brodę, czoło, okolice genitaliów, stopy.
Nużeniec rozwija się około 4 tygodni. Podczas tego okresu samica składa około 20 jaj we wnętrzu gruczołów łojowych człowieka. Tym samym powoduje zaczopowanie się ujścia gruczołów i powstawania zaskórników, czy nawet stanów zapalnych. Nużeniec lubi wilgoć i cień, dlatego unika słońca, a wystawiony bezpośrednio na jego działanie, natychmiast ginie.
Do zakażenia nużeńcem dochodzi poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z zakażonym. Demodex przenosi się poprzez dotyk, używanie wspólnych ręczników, pościeli, ubrań, czy akcesoriów np. szczotki do włosów, czy nawet przez kurz. Nużeńce to roztocza żywiące się łojem, komórkami naskórka, limfą. Bytują w miejscach szczególnie narażonych na przetłuszczanie się jak nos, policzki, czoło, broda, okolice oczu. Na zakażenie szczególnie narażone są osoby dorosłe. Rozwój roztoczy, bardzo rzadko stwierdza się u dzieci. Diagnostyka nużeńca jest prosta, jednak wymaga potwierdzenia poprzez badanie mikroskopowe zeskrobiny naskórka.
Bytujący na skórze ludzkiej nużeniec w początkowym stadium choroby bardzo często nie daje o sobie znać. Objawy w tej fazie są ledwo odczuwalne i łagodne. Wszelkie pojawiające się dolegliwości wynikają ze zwiększonej ilości odchodów roztoczy, które zawierają silnie alergizujące i drażniące substancje. Zbierając się w okolicach ujścia gruczołów łojowych, stopniowo niszczą warstwę lipidową skóry i prowadzą do zaostrzenia stanu zapalnego. Ma to związek z podwyższoną wartością skóry, która zaczyna się wysuszać i nadmiernie tracić wodę. Z czasem zakażeni skarżą się na świąd i pieczenie. Inwazja nużeńca na całą twarz, kark, klatkę piersiową i dekolt zaostrza przebieg choroby, powodując nawet gorączkę.
Do najczęściej występujących objawów nużycy należy:
Zobacz też: Objawy nużeńca – na co zwrócić szczególną uwagę?
Rozwój demodekozy następuje wraz z cyklem rozwoju pajęczaka. Specjaliści podkreślają, że szczególnie w pierwszej fazie, objawy choroby mogą być błędnie interpretowane, gdyż przypominają AZS. Charakterystyczny dla obu schorzeń uporczywy świąd następuje na skutek reakcji alergicznej na stosowanie kosmetyki, akcesoria, czy zmiany temperatury. Bardzo ważny w przebiegu rozwoju choroby jest też sposób oczyszczania skóry, który wykonany w nieodpowiedni sposób może nasilać schorzenie.
Miejsce, które szczególnie sprzyja inwazji roztoczy, są linia rzęs i brwi. Delikatnie przetłuszczające się i wilgotne środowisko, sprzyja rozwoju pasożyta, który zaczyna żerowanie w torebkach włosowych brwi i rzęs. Z czasem prowadzi do ich odbarwienia i wypadnięcia. Gromadzące się w okolicach oczu odchody pajęczaka są szczególnie niebezpieczne, gdyż prowadzą do przewlekłych gradówek i jęczmieni. U niektórych pacjentów to właśnie stany zapalne oczu, a nawet zapalenie rogówki jest podstawą rozpoznania i potwierdzenia obecności pajęczaka.
Jak dowiodły liczne badania, nad pielęgnacją skóry zakażonej nużeńcem, kluczowe znaczenie ma rodzaj i jakość stosowanych kosmetyków, szczególnie na etapie oczyszczania skóry. Ma to związek z podrażnieniem jej receptorów i zapychania gruczołów, przez substancje chemiczne, zawarte w kosmetykach. Jednym z najczęściej popełnianych błędów przez zakażonych jest stosowanie płynów micelarnych, które nasilają objawy choroby.
Błędne przekonanie o braku konieczności używania wody, a jedynie przemywanie skóry płynem, jeszcze bardziej prowadzi do jej zapychania, dając pożywkę roztoczom. Wskazane jest więc stosowanie naturalnych kosmetyków.
Choroba skóry, którą powoduje nużeniec już w pierwszym stadium rozwoju wymaga konsultacji lekarza. Nużycy nie należy bagatelizować, ani tym bardziej próbować leczyć na własną rękę. Chory, już po zauważeniu u siebie pierwszych objawów powinien zgłosić się do dermatologa. Diagnostyka nużeńca jest prosta, jednak dla potwierdzenia obecności pasożyta, lekarz może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych. Pasożyt nie reaguje na większość antybiotyków, dlatego leczenie jest złożone. Pacjent zobowiązany jest również do przestrzegania kilku zasad higieny, które są niezbędne dla powodzenia leczenia. Terapia, w zależności od rozwoju choroby może trwać od kilku tygodni, do kilku miesięcy.
Jako uzupełnienie terapii, niezbędne jest przestrzeganie dokładnej i systematycznej higieny osobistej. Zakażony powinien używać oddzielnych ręczników, pościeli i ubrań, które muszą być regularnie prane w wysokiej temperaturze. Pomocne może być wspomaganie terapii, leczeniem domowym, jednak nie powinno się stosować tylko tej formy.
Leczenie domowe nużeńca, należy stosować jako zabiegi przynoszące ulgę i jedynie wzmacnianie działania właściwych środków, zapisanych przez lekarza. Dopuszcza się więc stosowanie okładów ziołowych np. z mięty, kopru włoskiego, lawendy – na zmienione i podrażnione miejsca.
Dobrym uzupełnieniem terapii właściwej jest stosowanie specjalistycznych dermokosmetyków do pielęgnacji i mycia ciała. Polecany przez dermatologów zestaw Odexim, to produkty delikatne dla skóry, ale skutecznie wspomagające leczenie. Dzięki zawartości aktywnych substancji naturalnych, dermokosmetyki skutecznie hamują rozwój pasożyta i pomagają w szybszym wyleczeniu choroby.
Dermokosmetyki Odexim to wynik pracy nad skutecznym produktem do leczenia domowego nużycy. W formule produktów umieściliśmy kompozycję silnie działających, a jednocześnie pielęgnujących substancji aktywnych pozyskanych m.in. z wyciągów roślinnych – mówi Marcin Bielonko, członek zarządu Farmacia Verde.
Objawy nużycy w moim przypadku nie były oczywiste. Dlatego, zanim otrzymałam ostateczne wyniki badań, dermatolog polecił mi stosowanie kosmetyków Odexim. Dzięki nim leczenie przebiegło szybko i sprawnie – pisze Pani Joanna z Warszawy.
W zestawie Odexim znajdziemy: krem na rano, krem na dzień, oczyszczający płyn na nużeńca, pastę na noc. Kosmetyki wykazują działanie – przeciwzapalne, antybakteryjne, regenerujące, nawilżające i odżywcze. Dodatkowo chronią skórę przed wolnymi rodnikami, opóźniając procesy starzenia. Regularnie stosowane przynoszą ulgę i likwidują uporczywy świąd.
W składzie kosmetyków znalazły się m.in.:
Z nużycą borykałam się kilka miesięcy. Leki pomagały mi, ale jeszcze bardziej drażniły moją naczynkową skórę. Dermatolog polecił więc pielęgnację kosmetykami Odexim. Skóra odczuła wyraźną ulgę i ukojenie – pisze Pani Aldona z Siedlec.
1. Horváth A., Neubrandt D., Ghidán Á., Nagy K., Risk factors and prevalence of Demodex mites in young adults. Acta Microbiol Immunol Hung 2011
2. Inceboz T., Yaman A., Over L., Ozturk A.T., Akisu C., Diagnosis and treatment of demodectic blepharitis, Turkiye Parazitol Derg, 2009
3. Czepita D., Kuźna-Grygiel W., Kosik-Bogacka D., Badania nad występowaniem oraz rola Demodex folliculorum i Demodex brevis w patogenezie przewlekłego zapalenia brzegów powiek, 2005
4. Desch C., Nutting W., Demodex folliculorum (Simon) and D. brevis akbulatova of man: redescription and reevaluation, 1972
5. Maier T., Sattler E., Braun-Falco M., Ruzicka T., Berking C., High-de nition optical co- herence tomography for the in vivo detection of Demodex mites, 2012