Rak skóry to najczęściej występujący nowotwór w Europie. Sprzyja mu nadmierna ekspozycja na słońce, jasna karnacja, ale też skłonności genetyczne oraz istnienie wielu wrodzonych zmian barwnikowych. Można znacznie zmniejszyć ryzyko jego pojawienia się, ale nie można całkowicie zapobiec.

Rodzaje nowotworów skóry

W obrębie terminu nowotwór skóry można wyróżnić trzy główne typy nowotworów:

• rak podstawnokomórkowy skóry: to najczęstszy typ. Wyróżnia go wieloletni przebieg,
• rak płaskonabłonkowy skóry: rzadszy od podstawnokomórkowego. Postępuje szybko i daje przerzuty u co piątego pacjenta,
• czerniak: to najgroźniejszy typ. Stanowi 1% wszystkich nowotworów w Polsce. Daje najgorsze rokowania, bardzo często towarzyszą mu przerzuty i ma agresywny rozwój. Jest najtrudniejszy w leczeniu spośród wszystkich nowotworów skóry. W przypadku czerniaka najważniejsza jest szybka diagnostyka.

Leczenie nowotworów skóry

Metoda leczenia nowotworu skóry zawsze uzależniona jest od kilku czynników. Znaczenie ma typ nowotworu, stopień zaawansowania, ale też jego lokalizacja.

Najbardziej podstawową metodą leczenia nowotworów skóry jest chirurgiczne wycinanie zmian. Zawsze konieczne jest wycięcie odpowiedniego marginesu zdrowej skóry, którego obszar uzależniony jest od rozmiaru zmiany. Jest to konieczne, gdyż w ten sposób unika się ryzyka pozostawienia w skórze komórek nowotworowych. W przypadkach, gdy jest to bardzo duża powierzchnia, wykonuje się dodatkowo przeszczep skóry, pobranej wcześniej od pacjenta – np. z ud. Następnie zaszywa się ranę i zakłada opatrunek uciskowy.

W niektórych przypadkach istnieje konieczność usunięcia również węzłów chłonnych. Jeżeli zmiana jest niewielka, badaniom poddaje się tzw. węzeł wartowniczy – jest to pierwszy węzeł na drodze do regionalnego układu chłonnego od strony guza. Od wyników uzależnia się usunięcie lub pozostawienie węzłów.

Dodatkowo w przypadku nowotworów skóry, po wycięciu zmiany, stosuje się:

• chemioterapię: stosuje się ją przede wszystkim, gdy wystąpiły przerzuty do skóry lub tkanki podskórnej w promieniu większym niż 2 centymetry od brzegu zmiany,
• radioterapię: stosuje się ją głównie jako terapię uzupełniającą, czasem jako jedyną metodę leczenia. Radioterapia stanowi główną metodę leczenia, gdy nie można wykonać operacji, ale są to bardzo rzadkie przypadki. W znacznej większości jest to metoda uzupełniająca, stosowana, gdy istnieje podejrzenie, że nie usunięto całego guza. Radioterapia wykorzystywana jest również w leczeniu przerzutów do kości.

Najważniejsza jest szybka diagnoza

W przypadku nowotworów skóry, w szczególności czerniaka, najważniejsza jest szybka diagnoza, umożliwiająca skuteczne leczenie. Dlatego należy regularnie poddawać się badaniom w gabinecie dermatologa. Tak naprawdę każdy po lecie powinien zostać obejrzany za pomocą dematoskopu. To specjalne urządzenie, dzięki któremu lekarz może dokładnie przyjrzeć się znamionom. Takie profilaktyczne kontrolowanie pieprzyków to najlepszy sposób, aby odpowiednio wcześnie zareagować na pojawienie się niebezpiecznych zmian.

Przeczytaj o profilaktyce czerniaka – http://derm.com.pl/zdrowie/dermatochirurgia/profilaktyka-czerniaka/

Na konsultacje dermatologiczne powinny udać się niezwłocznie wszystkie osoby, które obserwują niepokojące zmiany skórne. Dotyczy to zarówno nowych, jak i już istniejących. W przypadku nowych, zaniepokoić mogą nas wszystkie znamiona o nieregularnym kształcie, bez wyraźnych granic, o zróżnicowanym kolorze, w tym z  czerwoną obwódką. Ponadto sygnałem alarmowym są wszystkie zmiany w obrębie już istniejących pieprzyków – zmiana barwy, kształtu, rozmiaru, a także pojawienie się świądu lub bólu. W takich przypadkach nie można zwlekać, ale jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.

Profilaktyka

Nie można całkowicie zniwelować prawdopodobieństwa pojawienia się nowotworu skóry, ale można znacznie ograniczyć takie ryzyko. Podstawą jest ochrona przeciwsłoneczna. Zrezygnujmy z opalania i solarium. Latem regularnie stosujmy kremy z wysokimi filtrami. Pamiętaj, że ubranie, to znacznie lepsza ochrona niż jakikolwiek kosmetyk, więc podróżując do miejsc, gdzie występuje intensywne nasłonecznienie, stosuj nie tylko filtry, ale również odzież, która zasłania miejsca szczególnie narażone na poparzenia – ramiona, dekolt, nos (twarz osłoni kapelusz lub czapka z daszkiem). Po urlopie natomiast udaj się do dermatologa, aby upewnić się, że nie pojawiły się żadne niebezpieczne zmiany.